Beschouwingen kadernota 2020
De afgelopen jaren stonden voor verschillende beleidsterreinen in het teken van harmonisatie. Nu dat nagenoeg is afgerond, kunnen we weer bouwen aan een efficiënte, krachtige en vitale Krimpenerwaard.
Wij zijn een financieel gezonde gemeente met een overschot op de begroting van ruim 1.3 miljoen, met dank aan dit college en ambtenaren. Er zijn wel zorgen over de lagere bijdrage van de overheid met betrekking tot de jeugdzorg en de stijgende kosten. En ook over de mogelijkheid van welszijnsorganisaties om 5 jaar na dato nog kosten in rekening te brengen. Met het amendement bij de jaarrekening 2018, hebben we voldoende middelen om de schommelingen voorlopig op te vangen.
En zonder het bouwen van nieuwe woningen, wordt het moeilijk om de leefbaarheid en voorzieningen in de kernen te behouden. Voornamelijk aan woningen voor starters en jonge gezinnen is de behoefte nu en de komende jaren groot. Voor de doorstroming is het belangrijk dat er dus voldoende woningen voor deze groep worden gebouwd.
We zijn blij met de aandacht voor onze ondernemers. Het stimuleren van de economie, ook op het gebied van recreatie en toerisme, is onmisbaar voor de werkgelegenheid en houdt onze gemeente gezond en aantrekkelijk. Vermindering van regels draagt bij aan een levendige en faciliterende gemeente. Dus weg met overbodige regels en vereenvoudig de vergunningverlening. Een vergunning binnen een dag, dat is service gerichte dienstverlening!
In 10 punten loop ik door de verschillende beleidsterreinen van de kadernota;
1. Samenleving
Bibliotheken spelen een belangrijke rol in onze samenleving. Naast het bevorderen van lezen worden ook allerlei nevenactiviteiten georganiseerd: Ontmoetingsplekken en taallessen zijn belangrijke zaken en er is veel inloop van ouderen op koffie ochtenden en zo wordt het een plek van ontmoeting.
Maar we zien ook de trend dat steeds meer mensen boeken lezen via een E-reader en op de iPad. Is het dan nog nodig om in alle kernen deze voorziening in stand te houden?
Voor de VVD een reden om kritisch te blijven op de uitgaven voor bibliotheken.
De gemeente heeft een extra inspanning gedaan m.b.t. de huisvesting en begeleiding van statushouders. Het betreft echter een projectmatige aanpak. De integratie van de statushouders verloopt niet thematisch en structureel. Bovendien stopt de projectaanpak dit jaar en het extra geld daarvoor van het rijk is dan ook op. In de aanloop naar de nieuwe Wet Inburgering (2021) moeten gemeenten een aantal voorbereidende werkzaamheden uitvoeren. Hoe gaat de gemeente verder met de inspanningen en begeleiding van statushouders?
2. Jeugd en gezondheid
Het sociaaldomein is een grote kostenpost en lastig om grip op te krijgen, omdat de verrekening van kosten vaak achteraf plaatsvindt. De meeste financiële risico’s zitten daar, maar ook de meeste kansen op structurele besparingen. Het samengaan van welzijnsorganisaties als randvoorwaarde bij subsidie bijvoorbeeld. De overhead kan dan efficiënter worden geregeld zodat het geld gaat naar activiteiten i.p.v. naar organisaties en processen.
Besparen met gelijke kwaliteit en dienstverlening, want die staat bij de VVD voorop! Scherpe prijsafspraken leiden tot minder kosten, maar dat kan ook in ons nadeel werken, zoals we met de firma Wegman en het leerlingenvervoer hebben gezien.
Wij vinden ook dat de gezondheidzorg bereikbaar moet zijn. We maken ons zorgen over de verslechterde aanrijtijden van de hulpdiensten en ook dat onze inwoners niet zelf mogen kiezen naar welke HAP ze willen. Een huisartsenpost in onze gemeente? Met zeker 85000 klanten lijkt ons dat levensvatbaar.
Door preventieve inzet van jongerenwerk is jeugdzorg niet altijd (direct) nodig. Wanneer jongerenwerk met zorg wordt gecombineerd is het mogelijk om zorg af te schalen en te normaliseren. Dat maakt dat jongerenwerk een belangrijke bijdrage kan leveren aan het beheersen van de zorgkosten.
De VVD vindt het belangrijk dat jongerenwerk nauw samenwerkt met de gemeente, politie en HALT om jongeren te benaderen en activiteiten in de eigen wijk of straat aan te bieden. Jongeren komen op een leuke manier samen en zo kan overlast op straat worden voorkomen.
3. Openbare Orde en Veiligheid
De Krimpenerwaard is al jaren een veilige gemeente. Daarom is het hier ook goed wonen. Minder inbraken komt ook door goed hang- en sluitwerk, de vele actieve Whatsapp-groepen en buurt coördinatoren. Maar we mogen niet achteroverleunen.
Zorgen zijn er ook. We hebben geen coffeeshop, maar er wordt wel volop gekweekt en gedeald. De VVD vindt dat hier stevig op gehandhaafd moet worden. Pak de overlast aan! We zijn daarom blij met de werving van de 6e BOA.
Maar ook blij waren we met de komst van de camera’s bij de Veerweg in Bergambacht, een notoire overlast plek. Is de overlast daar sindsdien verminderd?
Eerder dit jaar vroegen we ook aandacht voor het varend ontgassen op de Lek. Een zorgelijke ontwikkeling, waar vooruitlopend op een landelijkverbod zo spoedig mogelijk een eind aan moet komen.
4. Werk en Inkomen
De gemeente heeft zich de afgelopen jaren flink ingezet om het aantal bijstandsgerechtigden terug te dringen en aan het werk te krijgen. De economie draait op volle toeren. Maar extra inspanning blijft nodig. Garantiebanen* is daar een goed middel voor om ook mensen met een beperking aan het werk te krijgen. Deze groep heeft veel begeleiding nodig. Dat moet goed geregeld en geborgd zijn bij een organisatie. Het is belangrijk om daar goede informatie en voorlichting over te geven. Graag aandacht daarvoor, want het moet ook voor de ondernemer aantrekkelijk blijven, wil dit in de toekomst blijven werken.
*Garantiebanen zijn geïntroduceerd toen de Participatiewet is ingegaan, per 1 januari 2015. Tot en met 2026 is de afspraak dat er in totaal 125.000 garantiebanen gecreëerd worden; 100.000 door particuliere werkgevers en 25.000 door de overheid.
5. Economie, ondernemen en bedrijvigheid
Een veel gehoorde zorg van ondernemers is het gebrek aan voldoende gekwalificeerd personeel. We moeten blijven inzetten op een verbetering van het ondernemersklimaat in de Krimpenerwaard. De lijnen tussen het bedrijfsleven en de gemeente moeten kort zijn. Zorg met gemeentelijke accounthouder(s) voor directe aanspreekpunten binnen de organisatie en geef hiermee bureaucratie geen kans. Met de portal op de website is er een duidelijke verwijzing naar de juiste personen en instanties.
De vele ondernemersverenigingen en -kringen weten elkaar steeds beter te vinden. Samenwerking en innovatie zijn sleutelwoorden voor een gezond bedrijfsleven, voor nu en de toekomst.
Belangrijk voor het behoud van werkgelegenheid en dus ook om jongeren in de Krimpenerwaard te houden. Anders dreigt de vergrijzing nog verder toe te nemen!
Regels en procedures moeten waar mogelijk korter en vereenvoudigd worden. En dus vergunningen binnen een dag!
6. Ruimtelijke ordening, wonen en mobiliteit
De afgelopen maanden hebben we veel in dit huis en daarbuiten met elkaar gesproken over onze bereikbaarheid. Wij vinden deze belabberd en velen met ons. Wat er op 16 juli (MIRT Oost of Oost-oost) ook wordt besloten, het probleem kan niet meer ontkend worden. Links of rechts om (liefst rechtdoor) zal er een oplossing moeten komen om de bereikbaarheid van de Krimpenerwaard te verbeteren. We zijn nu dichter bij dan ooit om dat te realiseren.
Ook doorstroming op de woningmarkt is van belang. Al meermalen heeft de VVD aandacht gevraagd voor het terugdringen van het scheef wonen. Wij pleiten daarom voor de bouw van meer koopwoningen rond de 200.000 euro en middeldure huurwoningen (720-1100 euro p/m), waardoor de doorstroming in deze markt echt wordt bevorderd. Door dit segment te vergroten, krijgen inwoners meer kansen om wooncarrière te maken. Want middenhuur woningen dragen bij aan een evenwichtige woningmarkt en vormen een belangrijke schakel tussen sociale huur (<720EUR) en de koopmarkt.
Startersleningen zouden hier overigens ook verder bij kunnen helpen. Het is bovendien een prima manier om jonge gezinnen in de Krimpenerwaard te houden.
Met betrekking tot de middenhuurwoningen hebben we motie M19-41 voorbereidt, ‘Smeerolie voor de woningmarkt’.
Het bouwtempo van de huidige projecten mag niet verslappen! Maak bouwprogramma’s enigszins flexibel, zodat er ingespeeld kan worden op actuele marktvragen. Tijden veranderen, traditionele planologie waarin alles is uitgekristalliseerd is verleden tijd. Pak de regierol als overheid en faciliteer initiatiefnemers in de realisatie van kwaliteitsvolle bouwplannen. Zorg dat de RO-afdeling voldoende capaciteit heeft om dit in de toekomst te blijven doen, eventueel met incidentele inhuur. Dat verdient zich terug, want meer woningen is meer opbrengsten uit de OZB.
Doordat er de komende jaren steeds meer wordt gebouwd in en rond de kernen komt de verkeersveiligheid ook meer onder druk te staan. De kadernota gaat uit van een ambitie dat in 2022 50% van de inwoners geen onveilige situaties meer ervaren. Wij vragen aandacht voor een intensiever beleid om de verkeersveiligheid juist in de kernen te verbeteren en vragen het college om een 10-punten plan per kern. Mede samengesteld door de inwoners. Wij hebben hiervoor motie M19-42 voorbereidt, ‘Verkeersveiligheid in de kernen’.
7. Duurzaamheid
Het is goed dat we bewuster met onze omgeving omgaan. Maar wel met beide benen op de grond. Zo moeten we niet verwachten dat we met ons land of onze gemeente een rol van betekenis spelen in het globaal terugbrengen van de CO2 uitstoot. Als ze in Afrika en delen van Azië gewoon doen waar ze zin in hebben.
Dat ontslaat ons natuurlijk niet van de verplichting om op een verstandige manier met onze leefomgeving om te gaan. Wij zien initiatieven en oplossingen graag in een breder verband. Zoals het kersverse programmaplan Duurzaamheid beschrijft. Dus meer ruimte voor groen en biodiversiteit in de kernen en dat er meer wordt ingespeeld op de klimaatverandering. Zowel in droge als in natte perioden. Hemelwater scheiden en vertraagd afvoeren naar oppervlaktewater betekend minder kolken en dus minder onderhoud.
Een kostenbesparing!
We zijn op dit moment geen voorstander van grote windturbines in de Krimpenerwaard, maar zien meer kansen voor de toepassing van zonnepanelen en het beter isoleren van woningen om het verbruik omlaag te krijgen. We blijven de ontwikkelingen kritisch volgen.
8. Recreatie en toerisme
Er zijn de afgelopen jaren stappen gezet om de drie verschillende organisaties, Uit in de Krimpenerwaard, Vlist Onderneemt en Zilverstad Marketing onder één paraplu te krijgen, Stichting Krimpenerwaard Marketing.
Een ontwikkeling die wij toejuichen, maar in de praktijk is onze Krimpenerwaard en zelfs het hele Groene Hart nog nauwelijks bekend. We hopen dat dat met de komst van deze stichting verder verbeterd, maar ook de stichting zelf zou meer op de voorgrond kunnen treden.
Fiets-, wandel- en vaarroutes bieden kansen om onze gemeente op verschillende manieren en kanten te ontdekken.
Toeristenbelasting ziet de VVD als doelbelasting, d.w.z. de opbrengsten dienen naar dit programma te gaan om deze sector verder te stimuleren.
En natuurlijk zijn wij blij met de lang aangekondigde komst van de cultuurnota. Omdat we de beschikbare incidentele budgetten wat mager* achten voor de verschillende projecten, stellen wij voor deze naar 50.000 euro te verhogen. Hiervoor hebben wij motie M19…. Voorbereidt, Incidentele subsidie cultuur.
*In 2017 39 euro per inwoner, landelijk gemiddelde 106 euro
9. Bestuur en dienstverlening
Een kernpunt van de VVD is een kleine, maar krachtige overheid. Weg met overbodige regels.
De dienstverlening richting de inwoners is al behoorlijk op orde. Maar een aantal zaken kan nog verbeterd worden. Zoals de reactietermijn op vragen van inwoners en het digitale aanvraagformulier subsidies, maar overall zijn wij zeer tevreden over de nieuwe website.
De wereld digitaliseert en de dienstverlening ook.
Dat betekent niet dat er geen contact zal zijn met inwoners, in tegendeel. Dat zal de komende jaren alleen maar toenemen met de komst van de nieuwe Omgevingswet.
10. Financiën en algemene dekkingsmiddelen
Onze inwoners kijken natuurlijk naar hun woonlasten. De OZB-opbrengst, door veel gemeenten als een melkkoe gezien, stijgt niet meer dan met de inflatie. Belasten wat nodig is, niet wat mogelijk is. Voor een gemiddeld huishouden stijgen de woonlasten het komende jaar door hogere rioollasten en afvalstoffenheffing. Door de slappe bodem problematiek hebben we hogere rioleringslasten en het verwerken van het gescheiden afval valt ook hoger uit. Dat is een zorgelijke situatie waarin we het college vragen scherp te blijven op de prijs-kwaliteit verhouding. Zoals dat ook bij het OVL is gebeurd.
De VVD was en blijft voorstander van de verkoop van de Eneco aandelen. Wij zouden graag zien dat we de opbrengst investeren om de structurele lasten omlaag te brengen en zodoende het ontbreken van de dividenduitkering enigszins te compenseren.
Het dekkingspercentage van de begrafenisrechten is gestegen naar 53%. Een goede ontwikkeling. Op naar de 60%!
Ook de havengelden en toeristenbelasting gaan meer richting de kostendekkendheid. Echter moeten we ook concurrerend blijven met omliggende gemeenten, anders heeft het averechtse effecten. Daarnaast is het ook zaak over tariefstijgingen zorgvuldig en tijdig te communiceren.
Zoals gezegd is de toeristenbelasting is een doelbelasting. De inkomsten moeten ingezet worden binnen het programma om deze sector verder te versterken. Nieuwe vormen, zoals verblijfsrecreatie is de VVD voorstander van. Dit komt ten goede aan de werkgelegenheid en biedt kansen voor jongeren.
Voorzitter, de VVD is tevreden met deze kadernota. Het geeft een solide basis voor de toekomst.
Wij willen graag dat de Krimpenerwaard een vitale gemeente blijft. Een vitale leefomgeving kan niet zonder goede bereikbaarheid en doorstroming. Doorstroming op de woningmarkt, in onze aderen, op de weg, zowel fysiek als digitaal.
Zonder doorstroming valt alles stil, dus nu doorpakken of beter gezegd doorrijden!
Pascal Zuijderwijk
Fractievoorzitter VVD Krimpenerwaard