Voorzitter, vanavond nemen we na een proces van ruim 2 jaar een besluit over de Regionale Energie Strategie 1.0. In Midden Holland hebben we als één van de 30 energieregio’s in het land een opdracht gekregen. Onze ambitie is het opwekken van 0,435 terawattuur aan hernieuwbare elektriciteit in 2030.
Het standpunt van onze fractie kan eigenlijk heel kort worden weergegeven:
“Eerst ‘zon op dak’, dan isoleren, wind op zee en de rest opvullen met kernenergie.”
Maar we willen toch iets meer uitleg geven aan dit belangrijke onderwerp.
De basis van de RES 1.0 is goed, we zijn blij dat volop wordt ingezet op zon op dak. We moeten zuinig zijn op ons eeuwenoude, unieke slagenlandschap in het Groene Hart. Als VVD fractie voelen we een verantwoordelijkheid naar onze huidige inwoners en toekomstige inwoners. We realiseren ons dat we moeten verduurzamen, maar willen dat wel invullen op een haalbare en realistische manier: stap-voor-stap zonder onze mooie polders te verkwanselen.
Naast zon op dak moet ook het isoleren van slecht geïsoleerde woningen en gebouwen veel meer nadruk krijgen. En we moeten inzetten op het besparen van energie; want wat je niet gebruikt, hoef je ook niet op te wekken. Bovendien moeten ook andere vormen van duurzame energie worden meegenomen: de eerder genoemde kernenergie maar ook waterstof en aardwarmte. Technologische ontwikkelingen en innovaties gaan snel en moeten ruim aandacht krijgen.
We maken ons wel zorgen over de haalbaarheid: de financiële haalbaarheid en de werkcapaciteit voor het versterken van het elektriciteitsnet.
In het raadsvoorstel lezen we dat de investeringen van Stedin worden doorgerekend aan onze inwoners. We zullen daarop een stevige vinger aan de pols houden. Want de energietransitie moet betaalbaar zijn voor iedereen: voor gezinnen en voor ondernemers.
We streven naar een win-win situatie waarbij iedereen op zijn of haar eigen manier een bijdrage kan leveren tot het slagen van de RES. Dat kan met behulp van een duurzaamheidslening, maar ook door middel van een Regionaal Energie Fonds. Wij hebben daar als raad afgelopen september unaniem een motie voor aangenomen. Van de wethouder hebben we begrepen dat er tot nu toe nog geen voorstel is voor het oprichten van een fonds. Daar willen we vandaag nogmaals toe oproepen, daarom een nieuwe motie M21-058, die we samen met SGP, LOK1 en VGBK indienen.
De VVD wil geen windmolens en windturbines op land. Ze ontsieren ons mooie polderlandschap, zorgen voor slagschaduw, geven geluidsoverlast, zijn schadelijk voor vogels en insecten en er zijn zorgen rondom de gezondheid van omwonenden.
Wind dus op zee. Vandaar ons amendement om ook de reserve zoekgebieden wind (A21-024) te schrappen. Zo voorkomen we dat deze vorm van hernieuwbare energie toch op een later moment alsnog om de hoek komt kijken. Overigens zijn kleine windmolens van maximaal 15 meter masthoogte op boerenerven voor ons wel acceptabel.
Over de participatie is al veel gezegd en gelukkig wordt in het raadsvoorstel participatie en extern overleg als kopje benoemd. Want wij hebben het gevoel dat onze inwoners in de achterliggende fase niet genoeg hun stem hebben kunnen laten horen. Daar is de coronacrisis zeker debet aan. Maar daarnaast vonden we de participatie ook eenzijdig en richtingsvol ingekleurd. Daarom roepen we op dat alle inwoners zich zonder beperkingen (volledig) kunnen uitspreken over RES en kunnen bijdragen aan verdere uitwerking van de energiestrategie. Samen met LOK1 en VGBK dienen we daarvoor motie M21-059 in.
Dan een kritische noot over de besluitvorming.
Onze amendementen om de regionale ambitie in de opwek van duurzame energie realistisch te houden en het schrappen van de reserve zoekgebieden wind worden door het college ontraden. Niet alleen inhoudelijk, maar omdat er een nieuwe besluitvormingsronde noodzakelijk is en daarvoor ontbreekt de tijd. Wij vinden dat democratische besluitvorming niet ondergeschikt zou moeten zijn aan het halen van de planning. Daarnaast is onze vraag aan de wethouder waar we nu eigenlijk JA tegen zeggen? Op de RES 1.0 die nu aan ons is gepresenteerd?
Wat gebeurt er met de moties en amendementen die in de 5 raden, provincie en waterschap worden aangenomen? Worden wij daar als raad nog formeel over geconsulteerd? Het gestelde doel kan volgens ons zonder voldoende democratische legitimiteit en draagvlak een geheel eigen leven gaan leiden en de gemeenteraad én dus de inwoners kunnen zich hierdoor niet serieus genomen kunnen voelen. Wij hebben daarom de motie ‘Uitstel RES 1.0’ voorbereid, samen met LOK1, die wij in stemming willen brengen, tenzij de wethouder ons kan garanderen dat wij het bij het verkeerde eind hebben.
Tenslotte voorzitter, mogen wij als gemeente ook best trots zijn op ons gremium, de werkgroep ET. Als één van de weinige gemeenten werken we positief én constructief samen met een vertegenwoordiging van (bijna) alle partijen. Daarnaast willen wij vanavond ook onze dank uitbrengen. Aan de voorzitter van de werkgroep ET, Kees Larooij, aan de griffier voor alle informatie die ons steeds ter beschikking is gesteld, aan de ambtenaren die vol energie aan dit project werken en aan de wethouders, Bert Bening en Jan Vente, die in dit vreselijk ingewikkelde dossier de belangen van de gemeente Krimpenerwaard steeds hoog in het vaandel hebben staan.
Voorzitter, de VVD neemt haar verantwoordelijkheid en stemt vandaag voor de RES 1.0 maar wil bij deze aangeven dat we tegen windmolens en windturbines in onze regio zijn. Daarnaast hechten we groot belang aan democratische legitimiteit; instrumenten die ons als raad ter beschikking staan, moeten we te allen tijde kunnen inzetten.