Er is geen woord Spaans bij de noodkreet die wethouder Ria Boere van de gemeente Krimpenerwaard onlangs slaakte in het provinciehuis. Volgens haar zijn er grote problemen ontstaan op de woningmarkt door 'tien jaar niks doen'. En ze is bang dat over een paar jaar, als het huidige provinciebestuur via verkiezingen wordt vervangen, de conclusie zal zijn dat 'we weer alleen maar op onze handen hebben gezeten'.
Dus gooi alle starheid overboord en maak nu eens echt ruimte voor de woningbouw waaraan veel plattelandsgemeenten zo enorm behoefte hebben, luidt al langer de boodschap van Boere. ,,Ik kom hier al een jaar om jullie steeds hetzelfde te vertellen. Zuid-Holland heeft de mond vol van versnellen van woningbouw, maar ik zie het in de praktijk gewoon niet gebeuren. Tot nu toe zitten we elkaar voor de gek te houden."
Begin dit jaar al deden achttien gemeenten, waaronder Krimpenerwaard, Bodegraven-Reeuwijk, Waddinxveen, Nieuwkoop en Kaag en Braassem, een klemmend beroep op het provinciebestuur. Ze hebben écht behoefte aan meer huizen, om voorzieningen te behouden en daarmee dorpen vitaal te houden. De situatie in Krimpenerwaard is schrijnend, gaf Boere ook nu weer aan. Er zijn weliswaar op papier plannen voor 1800 huizen erbij in de komende jaren, maar in de praktijk komt het erop neer dat er voorlopig 'slechts' 330 huizen bij kunnen, verdeeld over elf dorpen in Krimpenerwaard.
Het is niet lastig om te bedenken waar dat toe leidt, aldus Boere. Jongeren zullen langer bij hun ouders blijven wonen. ,,Het is een struggle om als starter aan een betaalbaar huis te komen. Ik heb ook kinderen. Er wordt nu gesteld dat betaalbaar geldt voor de prijsklasse tot 450.000 euro, zie dat eens op te brengen."
Krimpenerwaard bedient ook graag anderen, zoals gezinnen of ouderen. Maar een betaalbaar huis met een grote tuin zal voor velen een utopie zijn, aldus Boere. Velen moeten blij zijn met een appartement. Als die er komen en er wordt minder ruimte gemaakt voor parkeren - dat is nu in veel gemeenten de trend - moet er goed openbaar vervoer zijn in dorpen.
In het provinciehuis gaat het vrijwel wekelijks over huizenbouw. Deze week besliste Provinciale Staten nog dat er twintig miljoen euro extra komt voor versnellen van woningbouw. Onlangs bepaalden de Staten ook dat dorpen tot tienduizend inwoners recht hebben op een 'straatje of buurtje erbij'.
Klinkt prachtig, reageert Boere, maar het effect is tot nu toe 'minimaal'. Dat komt vooral doordat de coalitie in Zuid-Holland de komende jaren niet meer grotere woningbouwlocaties wil toestaan. De Gnephoek in Alphen (5500 huizen) was de laatste.
,,We moeten kijken waar agrariërs straks grond aanbieden. Dat zijn prima plekken om woningen op te bouwen", stelt Boere.
Ook de Nieuwkoopse burgemeester Robbert-Jan van Duijn roept de provincie op soepeler te zijn met het toestaan van woningbouw. ,,We hebben een enorme opgave, terwijl bouwen nu vaak zo ingewikkeld is." Nieuwkoop en buurgemeenten zien kansen om huizen neer te zetten op verouderde bedrijventerreinen in een stad of dorpskern.
Provinciebestuurder Anne Koning geeft keer op keer aan dat Zuid-Holland probeert huizenbouw te versnellen. Dat doet ze onder meer met subsidies en 'vliegende brigades' die gemeenten helpen plannen uit te voeren.